Het verhaal van de rode fiets

Er hangen veel opvallende schilderijen op de tentoonstelling van Sietske Koopman bij Kunstuitleen De Bevelanden. Moeilijk te kiezen welke er uit springt, iedereen heeft zo zijn voorkeur, maar die met de rode fiets maakt een goede kans op de publieksprijs.

Sietske Koopman: De rode fiets

Een vrolijk schilderij met een zuidelijke sfeer, aantrekkelijk en luchtig geschilderd. Waar je dit tafereel moet situeren? Dat blijft in het ongewisse.

Tót de opening van de expositie, waarbij Dick ten Voorde, buurman van Sietske Koopman en in het bezit van dit schilderij, in zijn openingswoord een doekje open doet. Hier komt zijn mooie verhaal van de rode fiets.

‘Sietske, met haar verbeeldingskracht, hoeft soms maar ergens te kijken, naar iets waar anderen niets zien, en zij ziet wel iets, iets bijzonders.  Ze weet dit ‘zien’ ook om te zetten in bijzondere kunstwerken met buitengewoon heldere kleuren.

Een voorbeeld hiervan is het schilderij van The Barakat Building in Beiroet. Ik was in Beiroet voor een reis. Verbleef in zo’n hip design-hotel met fietsen aan de muur. Maar ja, ik blijf Hollander, een fiets is voor mij om te fietsen, niet om aan de muur de hangen.

Toen ik vroeg of ik die fiets kon gebruiken keken ze me heel vreemd aan: wil die gek nu echt door Beiroet gaan fietsen? Na eindelijk ook nog een pomp te hebben gevonden om de banden op te pompen, vertrok ik voor een verkenningstocht door de stad. Op een knalrode mountainbike.

Ik weet niet wie nu meer de ander bekeek, ik de stad of de stad mij.

Een van de punten waar ik naar toe wilde was The Barakat Building.

Dit gele gebouw ligt aan de groene demarcatielijn die door Beiroet liep tijdens de burgeroorlog, dwars tussen moslim- en christelijke wijken in en was in gebruik bij scherpschutters.

 The Barakat Building is nu oorlogsarchitectuur geworden
bewust gelaten zoals het was
als herinnering
kapotgeschoten

Toen ik daar aankwam zette ik mijn fiets tegen een knalgroene lantaarnpaal en maakte een foto van dit historische punt. Deze foto appte ik onder andere aan Sietske.

en Sietske
de schilder
zag iets heel anders
iets wat ik helemaal niet had gezien

Wat Sietske zag was een knalrode mountainbike geparkeerd tegen een knalgroene lantaarnpaal. Dat vond zij een interessant motief. Iets om een kunstwerk van te maken. Het gebouw erachter was voor haar bijna meer bijzaak.

Het resultaat hangt nu op deze tentoonstelling. Een schilderij met een verhaal, of beter nog: een schilderij met verschillende verhalen. Dat maakt kunst voor mij alleen maar mooier.’

De rode fiets van Sietske Koopman is overtuigend. En werd veel besproken tijdens de opening. ‘Mist spaken’ zei iemand. ‘Ceci n’est pas un vélo’ zou René Magritte antwoorden. De fiets leunt tegen de paal van een verkeerslicht, hoeft er niet vandoor.

Het Barakat-gebouw op een oude ansichtkaart, vóór de burgeroorlog

Het Barakat-gebouw dateert uit 1924. Het was een befaamd appartementencomplex in drie verdiepingen, zes appartementen van elk 500 vierkante meter. In bezit van Nicolas en Victoria Barakat, aan wie het de naam ontleent. Youssef Aftimos en Fouad Kozah zijn de architecten die het gebouw een voor die tijd modern Westers tintje gaven, althans aan de buitenkant. Het interieur was juist ‘oriëntaals’ ontworpen. Passend bij de overgangstijd waarin Libanon verkeerde.

De groene demarcatielijn in Beiroet

De groene lijn die tijdens de Libanese burgeroorlog (1975-1990) moslim- en christenwijken verdeelde heet zo omdat in dat onbegaanbare gebied de natuur min of meer vrij spel kreeg. Op een cruciaal punt langs die lijn lag op een kruispunt het Barakat-gebouw dat door christelijke milities in gebruik werd genomen als sluipschuttersnest. Gedurende de burgeroorlog werd het finaal doorzeefd, maar het behield wel zijn karakteristieke vorm.

Het Barakat-gebouw na de Libanese burgeroorlog

Nogmaals het Barakat-gebouw, nu deels gerestaureerd. Let op de groene paal van het verkeerslicht!

De restauratie van het gebouw is nog steeds gaande. Architect Mona El Hallak vormt het om tot museum dat herinnert aan de burgeroorlog en de geschiedenis van de stad vertelt. Nu al zijn er rondleidingen door het gebouw en er zijn exposities te bezichtigen. De naam van het gebouw is gewijzigd in ‘Beit Beirut’. Toch is er opnieuw veel strijd rond de bestemming van dit iconische gebouw: lang niet iedereen is het eens met de manier waarop invulling wordt gegeven aan de museale functie.

Artist’s impression van het voltooide Beit Beirut Museum

Kunstzinnige fantasie: pleidooi om het Barakat-gebouw te gebruiken als publieke ruimte en een vredelievende ‘groene lijn’ te creëren